Kreidler mit Soziussitz

foto: Louis Radstaak, 2010

De 'Halse Kermis' verspert de straat voor de helft, dat maakt een stoplicht noodzakelijk voor het ontstane eenrichtingsverkeer. Het wordt donker, een onweersbui nadert. De automobilist wacht geduldig achter een oudere jongere met ballonkuiten in korte broek, zittend op zijn Kreidler. Het is de Morsige Waard, die een dagje is gaan toeren op zijn Duitse kwaliteitsbrommer. Wat gaat er om in dat hoofd onder die matzwarte helm? Is dit een voorbereiding op zijn reis, in de voetsporen van de grote Duitse dichter? Er is al veel gedold met Goethe, maar op een Moped naar Italië is nog niet vertoond. "Es ist der Vater mit seinem Sohne Fritz, auf Kreidler mit Soziussitz...", hoort de automobilist de waard zachtjes zingen door het open raam van zijn auto. De rest van de tekst verwaait in het optrekkende verkeer als het stoplicht op groen springt in Halle.

De Morsige Waard in Weimar

"...vorausgesetzt dass er noch dort ist"

Aan de gevel van het ACC café in Weimar - waar Goethe eens kort woonde - hangt deze 'Leuchtschrift' van David Mannstein (1958). Het kunstwerk met de bovenstaande titel is een bewerking van een briefwisseling door Emil Ulbrich met zijn verwanten over het leven tussen 1946 en 1950 in de DDR.
De waard was ontroerd door dit document op een zachte avond in mei, geholpen door enkele glazen witte wijn. Zoiets wil ik ook, dacht hij, misschien moet ik eens weg uit dat café aan het Twentekanaal, de wijde wereld in, net als Goethe.

Vuvuzela of Midwinterhoorn?

Kleindochteren viert overwinning van Nederland op Denemarken.

Dezer dagen loopt de Morsige Waard rond met oordopjes, die zijn toch al begroeide gehoorgaten nu geheel vullen. Vanwege de omzet in zijn café moet hij de herrie dulden, maar hij haat die Zuidafrikaanse toeter uit het diepst van zijn weemoedige hart. Was het maar weer midwinter, waarin hij zijn geliefde klaaglijk klinkende hoorns zou kunnen horen in het oude Achterhoekse landschap.
Zijn buurtgenoten zijn dol op het geluid van de 'Vuvuzela' en 'gaan uit hun dak' op deze rotonde. Zaterdag 19 juni aanstaande zal het weer zover zijn of zou de geblondeerde nr. 18 van Japan, Keisuke Honda daar een stokje voor steken? De kastelein besluit zijn motorfiets met dezelfde naam eens mooi op te poetsen om zo zijn klandizie een spiegel voor te houden...

Stembus

Aan het einde van een spannende verkiezingsdag kwam als een Deus Ex Machina deze bus Kleindochteren binnen rijden en stopte bij Café Radstaak. De dichteres en conductrice Ria Moons stapte uit en droeg het volgende gedicht voor:


Instituut voor praktische poëzie

we rijden rond en zien
in alles poëzie
een sprietje gras,
een vergezicht
dat inklinkt
tot gedicht

zo krijgen alle dingen
hun welverdiende waarde
wat groot is
wordt klein, wat klein is
veert op
zo zetten wij de wereld
op zijn kop.

© Ria Moons

Voertuig

afbeelding: Trigger Technics BV.

De morsige waard wreef zich de ogen uit: wat kwam daar nou aan? Een knalgele driewieler met twee inzittenden bewoog zich voort langs het kanaal en sloeg af richting Kleindochteren. In het voorbijgaan kon hij nog net een opschrift lezen: HiPP, Het instituut Praktische Poëzie. Verbaasd keek hij de twee na, dichters op maandagmiddag in Kleindochteren, het minst poëtische tijdstip van de week in het gehucht. Gingen zij daar iets aan doen? Een voordracht bij de Dochterensebrug of een andere plek in het gehucht? Hij krabde zich op het kalende hoofd, sjorde aan zijn bretels en zette zich weer aan het raam bij een tafeltje met de De Stentor. "Het is misschien wel een handig ding, zo'n scootercar", dacht hij, "je hebt nog bekijks ook". Hij maakte er een notitie van in het kladblokje met de naam 'bedrijfsplan Café Radstaak' en zuchtte eens diep...

Veurjoar in de kop

Veurjoar in de kop

De boeren vlaaigen over 't laand
Op klaai op zoavel en op zaand
Want elk en ain het 't veujoar in de kop
'k Heb mien sjelutten de aal weer in
'k Bin nooit zo loat da's mie te min,
Want elk en ain het 't veujoar in de kop

De koater mit zien dikke kop
Die springt ter mor weer bovenop
Dus moezevangers heb ik straks genog
Op bozzem stoan de waalze bonen
En Gittje is kwoad want dij wil schonen
Want elk en ain het 't veujoar in de kop

De boeren zaaien de eerste baiten
Mit Poaske goan we neuten schaiten
Want elk en ain het 't veujoar in de kop
Ons jong dij in slootswale zit
Dij vangt zien eerste kikkerrit
Want elk en ain het 't veujoar in de kop

Oet Sodem kwam 'n envelop
Doar ston 't woord "belasten" op
Ek wer glad kel ik docht dat kost mie centen.
Ik muik hom open las hom vlug,
Verdold - ik kreeg nog wat terug
Want elk en ain het 't veujoar in de kop

Wat hevve lekker stamppot had
Mor leeg is nou 't sniebonenvat
Want elk en ain het 't veujoar in de kop
De klaaier worden op 't wasrik hongen
En guster het 'n liester zongen
Want elk en ain het 't veujoar in de kop

Mien ootje kocht zich 'n nij gebit
Omdat heur ol' nait goud meer zit
En wie wollen van 't gerabbel wel es of
De zun die stekt de lucht is blauw,
Wie goanen weer noar de zummer tou
Want elk en ain het 't veujoar in de kop

© Ede Staal

Taalprijs

Gebogen over zijn geliefde De Stentor leest de kalende waard het nieuws over de uitreiking van de taalprijs aan Mark van Bommel. Hij steekt zijn vingers achter de bretels, hijst zijn broek op en duwt de bril omhoog op zijn neus.
"Een voetballer die met de Taalprijs aan de haal gaat, hoe is het mogelijk?", verzucht hij. De uitbater houdt niet erg van voetbal, maar vangt genoeg op bij Studio Sport om telkens kromme tenen te krijgen van hijgende sterren die hijgerige vragen van reporters moeten beantwoorden. Zodra de taal speeltijd krijgt begint het geouwehoer in de voetballerij.
Wat kan die van Bommel gezegd hebben, peinst hij hangend over de tapkast.
"Jongens waren we - maar aardige jongens (Titaantjes, Nescio), vooral in de eerste helft".
"Onze eeuw is in essentie tragisch, (Lady Chatterley's Lover, D.H. Lawrence) dus weigeren we het verlies tragisch op te vatten".
"Heel lang ben ik vroeg naar bed gegaan, (Op zoek naar de verloren tijd, Marcel Proust) dat leek me beter voor het ritme".
"Het was een heldere koude dag in april, en de klokken sloegen dertien, (1884, George Orwell) we hadden het initiatief".
De waard vouwt de krant dicht, kijkt naar de waterhoentjes op het kanaal en aan een sneer van Louis van Gaal: "Journalist ist auch ein Fach".
Gnuivend zet de eigenaar van het wrakke café zijn oude iMac aan en spoort hij de Grote Oefenmeester op in Google. Hij leest over diens derde plaats in een Duitse taalprijs:

MÜNCHEN - De man die de Duitse taal verrijkte met nieuwe woorden als 'löfeltje, löfeltje' heeft in Duitsland een taalprijs gewonnen. Louis van Gaal, trainer van topclub Bayern München, werd verkozen op de derde plaats bij 'Die Sprachwahrer des Jahres 2009' vanwege zijn ,,voorbeeldige inzet'' voor de Duitse taal.
De prijs wordt jaarlijks toegekend door Die Deutsche Sprachwelt (DSW), een tijdschrift over de Duitse taal.

Voordat Van Gaal vorig jaar zomer in Beieren aan de slag ging volgde hij een week lang een intensieve cursus Duits. Bovendien viel bij het tijdschrift in de smaak dat hij van niet-Duitse spelers verwacht dat ze in 'no-time' de Duitse taal beheersen.

Beroemd in Duitsland is het zinnetje dat Van Gaal uitsprak bij zijn presentatie bij Bayern in juli. ,,Wer in Deutschland spielt, muß sich der Kultur anpassen. Dazu gehört die Sprache.''

Saillant aan de nieuwe taaldiscussie die Van Gaal bij Bayern introduceerde, is dat oud-trainer Jurgen Klinsmann enkele jaren geleden juist het Engels als voertaal had ingevoerd bij de Duitse Recordmeister.

Van Gaal was moest CSU-politicus Karl-Theodor zu Guttenberg en schrijver/journalist Ulrich Wickert voor zich dulden op het podium van de taalprijs.

De zwaarlijvige caféhouder schenkt zichzelf grinnikend zijn eerste koffie in en mompelt: "Alles vom Wirt ist wehrlos".