Avtobus in Ukraïne

Café Radstaak was in de stad Lviv (Ukraïne) en zag daar achter een hek deze bus. Wij waren verbaasd die daar te zien: nu ook al in deze oorden? Waar moet dat heen, wij kunnen het niet bijhouden, al die optredens... Op een dag volgt Het Grote Niets, zoals beschreven in het gedicht 'Testament' van Shevchenko, de dichter van de Ukraïne.

Testament (Zapovit)

When I am dead, bury me

In my beloved Ukraine,

My tomb upon a grave mound high

Amid the spreading plain,

So that the fields, the boundless steppes,

The Dnieper's plunging shore
My eyes could see, my ears could hear

The mighty river roar.


When from Ukraine the Dnieper bears

Into the deep blue sea

The blood of foes ... then will I leave

These hills and fertile fields --

I'll leave them all and fly away

To the abode of God,

And then I'll pray .... But till that day

I nothing know of God.


Oh bury me, then rise ye up

And break your heavy chains

And water with the tyrants' blood

The freedom you have gained.

And in the great new family,

The family of the free,

With softly spoken, kindly word

Remember also me.

Taras Shevchenko
25 December 1845, Pereiaslav
Translated by John Weir, Toronto, 1961

'Transformator'

foto: Louis Radstaak

Dichtbij de afslag naar Haarlo staat deze halte met de onwaarschijnlijke naam 'Transformator'. Hij is geheel transparant en zonder zelfplakkend kleefwerk. Ook staat er een gerieflijk lijkende bank bij, waar je desnoods een uur kunt wachten op de volgende bus. Het lijkt allemaal iets teveel voor deze halte tussen Borculo en Neede, maar ik kan me vergissen: het is er misschien soms druk. Net als in een trafo, waar de deeltjes in trillende opwinding staan om ergens heen gestuurd te worden, iets te doen voor hun meester, voor mij bijvoorbeeld. In mijn achteloos lijkende nonchalance verklaar ik dat ik deze halteplek in deze bocht van de weg met het gezicht op het Westen en met deze magische naam wel het mooist vond op deze maandag in augustus.

Vliegtuigmotor

foto: Louis Radstaak

Ik volg het bordje (nauwelijks leesbaar): VLIEGTUIGMOTOR. Het is een 'schraggelpad', er wordt maar weinig gefietst aan dit kerkenpad. Na een bocht zie ik het object: de vliegtuigmotor. Hier stortte een Short-Stirling MK 1 neer, een Nieuw Zeelandse bommenwerper die was getroffen door FLAK en een Messerschmitt. De zeven bemanningsleden werden begraven hier in Markelo. Deze motor is van een andere Short-Stirling die naar beneden kwam in Opmeer (NH). Het is een zogenaamde 'stermotor', de cilinders staan in een stervorm rond de propeller. Als hij daar in Opmeer bewaard was gebleven had hij misschien wel het Scheringa Museum voor Realisme kunnen halen...

'ZATERDAGWEG'

Onlangs was ik in Haarlo, een dorp tussen Borculo en Eibergen. Het was een zaterdag gevuld met kille grijze wolkenluchten die uit het noorden kwamen, eindelijk zonder een drup regen los te laten.
Per fiets sloeg ik af naar de achtkantige Hervormde kerk, die hier de 'Kluntjespot' genoemd wordt. Hier verzamelen zich zielen die langs het Kerkepad zijn gekomen, waar ik nu langs rijd. Een paard hinnikt, kraaien krassen en ik zie drie zitbanken verschijnen op een driehoekig weiland. Om ons heen staan oude eiken en maïsland dit alles aan te zien. Het is hier stil, weinig auto's en boeren zijn in ruste.
Langs de weg staat ergens een bord met 'ZATERDAGWEG', een geschikte naam voor een verzameling. Ik fiets voort en sla een weg in die het riviertje de Berkel kruist. Een eekhoorn rent in de berm voor mij uit, de weg doet denken aan de Duitse betonplaten van vroeger. Na wat slalommen op de fiets strijk ik neer bij restaurant Prinsen voor een flesje Oud Bruin en wat bitterballen. Ik kijk naar het straatverkeer en besef dat hier niets gebeurt, behalve het vinden van een munten schat en de raadselachtige dood van een bromfietser tegen een zware vrachtauto.

Hubschrauber / Hefschroefvliegtuig

'Hubschrauber' aan de Berkel bij Vreden (BRD)

We kijken hier naar een helicopter van hout met spiegelbeeld en lezen (vertaald) in de uitleg het volgende:

Ulrich Genth & Heike Mutter, Keulen

'De solide werkelijkheid van het object'

De sculptuur bestaat uit massief hout. Via de aandrijfas is de rotor van de helicopter met de aan de overzijde liggende 'Huningsche Mühle" verbonden, die hem kan laten draaien. Van tijd tot tijd draait de rotor zo langzaam, als was het of de helicopter zoëven geland is of kort voor de start staat. De sculptuur stelt de archetypische vorm van de helicopter in een spanningsveld van de werkelijke fysieke tegenwoordigheid en die van de abstractie. Daarmee wordt de esthetische vorm van de helicopter van de samenhang met haar oorspronkelijke vorm ontdaan. Zij wordt zo allereerst als pure vorm herkenbaar. De bijzondere plek, de sculptuur en de omgeving zijn kenmerkend voor een kijkplaats en stellen een 'scène' voor. De toeschouwer kan die met eigen associaties en emoties opvullen.

www.skulptur-biennale-2005.de

Bauernhof Eis / Boerderij ijs

Af en toe moet de waard er een dagje uit, zo ging hij naar het grenzegebied of in zijn eigen woorden met een rollende r : 'Grenzgebiet'. Er werd hem geen strobreed in de weg gelegd toen hij de grens overging. Wel zag hij een collega uit het vak dienst doen bij diens pand aan de wegkant, het deed hem denken aan zijn zelfbeeld: brildragend, wat gebogen lopend en een forse buik, die door een bretelbroek op zijn plaats werd gehouden.
Hij dacht na over die man, terwijl hij langzaam verdween in de verte. "Deutscher Mann", sprak hij voor zich zelf, "wass willst du eigentlich, ein Lohn oder Hohn?" Vanzelfsprekend bleef het antwoord uit en hij naderde de Göring Allee, die hij insloeg. Er stond een bushalte met dezelfde naam, daarna werd het landschap leger.
Bij een wat afgelegen plek stopte hij en liet het landschap op zich inwerken. Pas gemaaid gras lag heerlijk ruikend te drogen, aan de rand van het veld stond een kar met een opschrift: 'Bauernhof Eis - Boerderij ijs". Het was laat in de middag, de zon scheen fel en hij kreeg een gedachte: wat er met dat boerenijs mogelijk was, zou ook met ijs uit het café moeten kunnen.

Oh, heer...

foto: Bert Bevers (B.)

    Heden naar Gent (B.) op zijn Kreidler Florett. De reistijd is plus minus drie uur, maar in zijn tempo en op zijn vervoermiddel gemakkelijk het dubbele. Hij sukkelt voort op zijn antieke brommer, terwijl de wind om zijn helm suist. De waard rijdt door het Gelders landschap, het Brabants landschap en bereikt tenslotte het Vlaams gebied waarin Gent ligt. Uit de verte ziet hij het Belfort van Gent zich al aftekenen, hij bereikt zijn stad van vertier.
    Zijn velomoteur legt hij vast aan een dikke ketting in de binnenstad. Eerst maar naar het Design museum Gent, waar ze de Moto 6.5 van Philippe Starck hebben staan. Oh heer, wat een schoonheid, de Aprilia Moto 6.5 onder de drie plafondspots...